Eenzaamheid heeft geen gezicht. 
Een onzichtbare gevangenis,
een heel stil donker in het licht;
dat is waarom het eenzaam is. 
[ Gedicht van Martin Gijzemijter ]

“Ik voel me zo ontzettend alleen.” 
“Temidden van een groep, komt die eenzaamheid zo erg naar voren.” 
“Van buiten lijkt het dat ik overal van geniet, maar van binnen voel ik me zo zo eenzaam!”
Een paar uitspraken in de praktijk in de afgelopen week. Het raakt me elke keer weer, als ik eenzaamheid zie en hoor. Het verlangen naar simpelweg contact met iemand, of naar een diepere of betekenisvolle verbinding met iemand anders, wat niet lukt, kan zo bijzonder pijnlijk zijn.

Het zette mezelf ook weer aan het denken. Hoe is die eenzaamheid bij mezelf? En bij de mensen om me heen? 
Ik denk dat er veel meer eenzaamheid is, dan we vaak doorhebben. Eenzaamheid is vaak zo onzichtbaar. Bijna de helft van de volwassen Nederlanders voelt zich eenzaam, en 1 op de 7 zelfs sterk eenzaam, las ik recentelijk in een onderzoek. Ik denk zelf dat die cijfers in werkelijk veel hoger liggen; niet alleen bij volwassenen, maar juist ook bij kinderen en pubers!

Op eenzaamheid rust nog een taboe. Het is niet iets wat je niet zomaar met iemand deelt; iets wat je niet ‘even’ bespreekt met een verjaardag. En er zijn veel oordelen over eenzaamheid. Ook het delen met mensen die dichtbij staan, kan al als een torenhoge drempel voelen. 
In plaats daarvan, kiezen veel mensen voor een makkelijkere uitweg; het niet delen, met als gevoel dat ze vaak op zoek gaan naar andere manier om die eenzaamheid en leegte op te vullen; een copingmechanisme. Dat kunnen gezonde manieren zijn, maar vrij vaak zijn dit ongezonde manieren. 

Als kind voelde ik me ook vaak heel eenzaam. Ik had daar zo mijn eigen creatieve aanpassing voor; ik had een fantasievriendinnetje, waar ik urenlang tegen praatte. Zij wist meer van mij, dan de meesten om me heen… Niet lang geleden kwam die herinnering ineens naar boven, in een gesprek over eenzaamheid met een vriendin.  Ik deelde dit, met toch ergens ook wel met een stukje schaamte. En terwijl ik het vertelde, voelde ik die eenzaamheid van vroeger zo weer even flink terug komen. Maar het mooie was: het mocht er nu zijn, en daardoor was het goed en alsnog helend om het nu wél te delen!
Dat is iets wat ik in de loop van de jaren wel heb geleerd; om te delen, met échte en liefdevolle mensen. En hoewel ik ook echt nog steeds wel eens een gevoel van eenzaamheid heb, is het leren delen voor mij echt de sleutel geweest om me niet meer alleen te voelen. 

Misschien loop jij op dit moment ook wel tegen een groot gevoel van leegte, van eenzaamheid aan. Dan zou ik jou ook van harte willen uitnodigen: deel dit met iemand! Ook al ervaar je misschien, net als ik pas,  wel schaamte erbij, of en ben je bang voor een oordeel erover. Maar eenzaamheid heeft ruimte nodig; een oog, een oor, of soms gewoon alleen maar een dikke knuffel; delen is helen!  Delen is de sleutel! 

Met dat ik dit typ moet ik denken aan een therapiesessie met een cliënt, vorig jaar. Ze durfde het eenzaamheids-gevoel niet aan te kaarten. Toen ik aanvoelde dat dit het was waar ze mee zat, pakte ik intuïtief bemoedigend haar hand vast. Binnen een korte tijd kwamen er grote dikke tranen, en deelde ze hóe ontzettend eenzaam ze was. Zij notabene, waarbij alles op rolletjes leek te gaan, waarbij de dingen kwamen aanwaaien, het leven haar toelachte, ze alles voor elkaar had; huisje-boompje-beestje.. En juist zij voelde zich zo ontzettend eenzaam! En daar schaamde ze zich diep voor, en het voelde ook ondankbaar. Ik ging naast haar op het gele bankje zitten, en legde mijn arm om haar heen. En voordat ik het wist, lag haar hoofd op mijn schouder, en vloeiden haar tranen over mijn jasje. Zo hebben we een tijdlang gezeten. Achteraf gezien was dit een enorme doorbraak in haar gevoel van eenzaamheid, en in haar hele herstelproces.
En het maakte mij weer bewust hoe eenvoudig kan het zijn om er voor te iemand zijn; een hand vast houden, een luisterend oor, een arm om iemand heen en een schouder om op te huilen; meer was het niet… En toch was het zo helend voor haar!

Eenzaamheid kan veel verschillende oorzaken hebben. Twee oorzaken die vaak vergeten worden, zijn die van oude gevoelens en oude overtuigingen;
Oude gevoelens, door bijvoorbeeld een pest-verleden, het vaak verloren zijn van vrienden, meermaals verhuist zijn, ge(r)emigreerd zijn, of het opgroeien in een gezin waarin de gezinssituatie of de relatie tussen je ouders verreweg van gezond was. 
Oude overtuigingen, bijvoorbeeld doordat je vanaf jongs af aan het gevoel of gehoord hebt dat je niet genoeg bent, je te veel bent, het altijd fout doet, dat je je best moet doen om gezien en geliefd te worden, dat je erkenning moet verdienen..
Al die verbale of non-verbale boodschappen uit het verleden kunnen je in het heden nog steeds heel eenzaam maken, en/of je een hoge gevoeligheid, een ‘blauwe plek’ voor eenzaamheid geven.

Mocht jij ook rondlopen met een diep gevoel van eenzaamheid: weet dat je niet alleen bent! Weet dat er ontelbaar veel mensen rondlopen met een zelfde soort lege, verdrietige of soms schaamtevolle gevoel. En nog belangrijker: weet dat er plek is voor jouw eenzaamheid, en dat er altijd iemand om je heen, of Boven je, die graag jouw eenzaamheid wil horen. Kom er maar mee, geef het maar de ruimte die het nodig heeft: het mag er zijn. Dan voel je je misschien nog steeds eenzaam, maar ben je niet alleen!  

Om over na te denken:

• Sta jij wel eens stil bij je eigen eenzaamheid? In welke mate is die er? En weet jij de onderliggende reden van jouw eenzaamheid? 
• Wat beteken jij voor anderen, op het gebied van eenzaamheid? Zomaar een praatje op straat of in de winkel, een appje, een kaartje, een belletje, een keertje koken, of spontaan een bakkie doen; met een simpel gebaar, kun je een groot verschil maken!